اسرای اهل بیت (علیهم السلام)

بازماندگان کاروان شهادت را ، پس از عاشورا به اسارت گرفته ، به کوفه ، سپس به شام بردند . اسیران ، تعدادی از دودمان پیامبر صلی الله علیه و آله بودند ، برخی هم همسران یا فرزندان شهدای دیگر کربلا . زنان بنی هاشم به شام برده شدند و از آنجا به مدینه بازگشتند . برخی از زنان غیر بنی هاشم به خاطر وساطت بستگان خود از اسارت رها شده ، در کوفه ماندگار شدند و به قبیله خود پیوستند . (۸۰) در منابع تاریخی و تعبیرات روایی و اشعار ، از آنان به نام « سبایا » و « اُساری » یاد شده است . به اسیری گرفتن افرادی از اهل بیت هم برخلاف مقررات جنگهای اسلامی بود ، هم جسارت و توهین به رسول الله صلی الله علیه و آله به شمار می آمد . اما امویان بر اساس کینه ای که از عترت پیامبر خدا داشتند ، چنان کردند . این گستاخی در حق عترت پیامبرخدا ریشه در همان سقیفه و زیرپاگذاشتن سخن آن حضرت داشت . به قول نیرتبریزی :

دانی چه روز دختر زهرا اسیر شد ؟

روزی که طرح بیعت « مِنا امیر » شد(۸۱)

حضرت زینب و حضرت سجاد علیهم السلام دو چهره بارز آن جمع بودند و با نطقها و خطابه های خویش ، امویان را رسوا و شهدای کربلا را معرفی کردند .

اسامی اسرای کربلا از اهل بیت و دیگران ( طبق آنچه در منتخب التواریخ آمده است ) چنین است : (۸۲) امام زین العابدین (ع) ، امام محمد باقر (ع) ( چهار ساله ) ، محمدبن حسین بن علی ، عمربن حسین ، حسن بن حسین ، زیدبن الحسن المجتبی ، عمربن الحسن المجتبی ( مجروح شد و به کوفه بردند ) محمدبن عمربن الحسن المجتبی .

اما از بانوان : زینب کبری علیها السلام ، ام کلثوم ، فاطمه ، رقیه ، صفیه ، ام هانی ( این ۶ نفر از دخترانِ علی (ع) بودند ) فاطمه دختر امام حسین ، سکینه دختر امام حسین ، دختری که

صفحه ۴۹

می گویند در خرابه شام جان داد ، رباب همسر امام حسین ، شاهْ زنان همسر امام سجاد ، مادر محسن فرزند سیدالشهداء ( این فرزند در راه شام سقط شد ) دختر مسلم بن عقیل ، فضه کنیز فاطمه علیها السلام ، یکی از کنیزان امام حسین ، مادر وهب بن عبدالله . نسبت به برخی از این ۲۵ نفر ، نقلهای دیگر هم وجود دارد و همه مورد اتفاق نیست .

۸۰ – ابصار العین ، ص ۱۳۳ .۸۱ – آتشکده ، نیر تبریزی ، ( چاپ ۱۳۷۲ ق ) ص ۱۱۶ .۸۲ – منتخب التواریخ ، محمد هاشم خراسانی ، ص ۲۹۷ ( همراه با تفصیل و ذکر مأخذ هر سخن ) .

منبع : خبرگزاری حوزه